Gerilim bedeninizi bu türlü mahvediyor

Vücudun istikrar durumundan sapan ve onu ahenk sağlamaya zorlayan rastgele bir uyarana reaksiyonu gerilim olarak tanımlanmaktadır. Gerilim kesinlikle makus değildir, ahenk sağlamanıza ve ziyanlı tesirlerin üstesinden gelmenize yardımcı olur.

Stres durumunda tüm vücut tetikte olur. Kalp atışı, nefes alma suratı ve kas gerginliği değişir. Bu nedenle gerilim yalnızca faydalı değil, birebir vakitte hayatta kalmak için de gereklidir.

Bir tehdit yahut belli bir meseleyle karşılaştığınızda bedeninizin verdiği reaksiyonlara tekabül eden ve gerilimli durum sona erdiğinde kaybolan duruma akut gerilim denir. Vücut reaksiyon verir ve zihin de devreye girer. Gerilimli bir durumla karşılaştığınızda, durumu, tehdidin boyutunu kıymetlendirir ve muhakeme yaparsınız, sorunu çözmek yahut olumsuz hislerinizi azaltmak için harekete geçersiniz.

Örneğin işe gitmek için meskenden çıkıyorsunuz ve yağmur yağıyor. Planınızda olmayan bu değişikliğe karşı bedeninizde küçük değişiklikler yaşanabilir. Kalbiniz biraz daha süratli atar, kaslarınız gerilir, nefesiniz hızlanır, elhasıl kaynaklarınız bu sabah tehlikeyle yüzleşmek ve tahlil bulmak için seferber olur. Geri dönüp baktığınızda şemsiyenin koridorda sizi beklediğini görürseniz, şemsiye, ıslanmayacağınızı bilmeniz manasında “anti-stres” rolü oynar. Öte yandan, kalabalığın içinde şemsiye ile yürümenin ne keyifli ne de pratik olduğunu düşünürseniz yine gerilim ağır basabilir.

Bu nedenle gerilim olağandır, lakin sıkıntılı hale gelebilen şey onun tekrarı, yoğunluğudur, yani kronik gerilimdir.

Stresin fizikî belirtileri

Stresli durumlar bedende fizikî bir süreci tetikler. Bu süreç bedeninizde gerilimli bir durumda gerçekleşir:

– Gerilimli bir durumda, beynin şakakların gerisinde yer alan temporal lobundaki bir iç alarm sistemi olan amigdala hudut hücresi kümesi, uyaranı (stresör) algılar ve tehlikeli olup olmadığına karar verir.

– Tehlikeli görürse kortizol (stres hormonu) üretmeye başlayan böbreküstü bezlerini uyarır.

– Gerilim hormonunun bir sonucu olarak kalp atışı hızlanır, kalp atım suratı yükselir, tansiyon ve kan şekeri düzeyi yükselir.

– Sonuç olarak, kaslara daha fazla kan girer ve kaslar gerginleşir.

– Gözbebekleri genişler, duyular sertleşir.

– Sindirim sisteminin işleyişi yavaşlar, zira artık buna muhtaçlık yoktur ve bağışıklık sisteminin işleyişi de değişir.

– Beden saldırmaya yahut kaçmaya hazırdır.

Kronik gerilim: Gerilimin fizikî belirtileri devam ediyor

Eğer gerilimli durum ortadan kalkarsa, organizmanın işleyişi olağana döner. Lakin çağdaş çağda günlük hayatın suratı, iş gerilimi, para idaresi, sıhhat vb. telaşlar, her vakit etrafınızda gizlenen stresörlerdir. Ek olarak, bilhassa gergin hissetmediğinizde beden bu durumları gerilim olarak algılayabilir. Örneğin, sigara içmek, UV radyasyonu, kirli hava ve hatta çok spor yapmak hücreleri gerilime sokar.

Vücudunuz evvel daima fizikî ve zihinsel gerilime, daima tehdit hissine ahenk sağlamaya çalışır, lakin vakitle rezervlerini tüketir, bu nedenle gerilimin fizikî belirtileri gerilim hastalıklarını tetikler.

Kronik gerilim ayrıyeten beynin yapısını da değiştirir.

Stresin neden olduğu hastalıklar

Kronik gerilim bedende birçok farklı değişikliğe neden oalrak hastalıkları tetikler. Gerilimin neden olduğu hastalıklar genel olarak şunlardır:

– Kas gerginliği ve omuz, boyun ve baştaki kronik kas gerginliğinden kaynaklanan baş ağrısı

– Astım yahut akciğer hastalığı olanlar için tehlikeli olabilen süratli nefes alma,

– Panik atak,

– Gerilim hormonlarının (adrenalin, norepinefrin, kortizol) üretimi nedeniyle artan kalp suratı, yüksek nabız, yüksek tansiyon,

– Sirkülasyon sisteminde kalp krizine yol açabilen iltihaplanmalar,

– Adrenal bezlerde kortizol hormonu üretimi ve adrenal yorgunluk,

– Bağışıklık sisteminin işleyişi azalır. Soğuk algınlığı, birebir vakitte uçuk ve hatta alerjiler daha sık hale gelir,

– İç iltihaplar ve alerjiler otoimmün hastalıkları tetikleyebilir,

– Karaciğer daha fazla glikoz üretir, diyabetin öncüsü olabilir,

– Mide ekşimesi yahut asit reflü gelişebilir,

– Mide bulantısı, mide ağrısı ve daha şiddetli olaylarda ülser gelişebilir,

– Gerilim sindirimi tesirler, ishal, kabızlık ve şişkinlik gelişebilir,

– Hudut sistemi çok çalışır, daha çabuk yorulursunuz, ruh hali değişimleri, depresyon, uyku bozuklukları oluşabilir,

– Erkeklerde testosteron üretimi azalır ve kortizol üretimi artar, erektil disfonksiyon, iktidarsızlık, sperm hücrelerinin kalitesi bozulur,

– Bayanlarda adet döngüsü etkilenir, PMS semptomlarını kötüleştirebilir ve cinsel istek azalır.

Stresi azaltmak için en tesirli 7 besin

Stres bedenin doğal savunma sistemidir. Sorun, bu gerilimin bedeni tetikte tuttuğu için hayatınızda kalıcı hale gelmesiyle başlar. Adrenalin ve kortizol düzeyleri yükselir, kalp atış suratı artar ve metabolizma yavaşlar. Bu durum uzun vadede birçok hastalığa yol açabilir.

İşte gerilimi azaltan 7 vitamin ve bitki.

D3 vitamini

D3 vitamini bedende bir hormon öncüsü misyonu görür. Tüm süreçler için gereklidir ve birden fazla insanın eksiklik yaşadığı besindir. D vitamini eksikliği bağışıklık sistemini ve hudut sistemini zayıflatarak sonluluk, ruh hali değişimleri, depresyon ve uykusuzluğa neden olur. Ayrıyeten D vitamini üzerine yapılan araştırmalar, düşük D3 vitamini düzeyleri ile depresyon ortasında açık bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yüksek D vitamini düzeylerinin kortizolün bedenden atıldığı kanıtlanmıştır.

D vitamini genel olarak süt, yoğurt, tereyağı, uskumru, ton balığı, somon, mantar, karaciğer ve yumurta sarısında bulunur.

B vitaminleri

B vitaminleri bir küme vitamindir, eksiklik durumunda yalnızca bir çeşit B vitamininin eksik olması enderdir. B vitaminleri ekseriyetle hudut sisteminin korunmasından sorumludur, eksikliği gerilim seviyelerinin artmasına, depresyona ve uykusuzluğa neden olabilir.

B vitaminleri genel olarak esmer pirinç, arpa, darı, kırmızı et, tavuk, balık, yumurta, süt, peynir, fasulye, mercimek, ayçekirdeği, badem, koyu yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller, avokado ve muzda bulunur.

Folik asit

B vitaminleri ortasında B9 vitamini, bir öbür ismiyle folik asit epeyce kıymetlidir. Folik asit olmadan hudut sistemi düzgün çalışamaz. Folik asit eksikliği ruh hali değişimlerine, ilgisizliğe ve depresyona neden olabilir. Folik asit, serotonin sentezindeki adımlardan birine değerli bir katkıda bulunur, bu nedenle yokluğunda beyindeki serotonin düzeyi azalır. Folik asit tüketerek, sıhhat durumunuzu ve ruh halinizi değerli ölçüde güzelleştirebilirsiniz.

Folik asit içeren besinler genel olarak kuru fasulye, brokoli üzere koyu yeşil yapraklı sebzeler, karnabahar, pancar, turunçgiller, avokado, mercimek, yumurta, tahıllar, badem, fıstık, kereviz, muz, ayçekirdeği, elma, üzüm, dana ciğeri ve kırmızı ve beyaz ette bulunur.

Limon otu

Alternatif tıpta en hafif yatıştırıcı ve gerilim azaltıcı bitki olarak bilinen limon otunun anksiyete ve uykusuzluk için tüketilmesi tavsiye edilir. Ana faal bileşeni, gerilimle bağlı beğenilen olmayan semptomlara karşı koyan rosmarinik asittir. Çay formunda alınabildiği üzere bir destek olarak da alınabilir. Ayrıyeten sinirsel kalp şikayetlerini hafifletmek için uygun olduğu bilinmektedir.

Alıç

Alıç yalnızca kalp ve deveran sisteminin sıhhatini desteklemekle kalmaz, tıpkı vakitte merkezi hudut sistemi üzerinde de yararlı bir tesire sahiptir. Üstelik sinirsel kaynaklı kalp şikayetlerine karşı alıç çok tesirlidir. Anksiyeteyi giderir ve ayrıyeten menopoz sırasında ruh hali değişimlerinde kullanılabilecek gerilim azaltıcı bir bitkidir.

Adaptojenik otlar

Ginseng, ashwaghanda yahut gül kökü üzere adaptojenik otların özelliği, bedenin işleyişini dengelemeleri, yani yetersiz çalışan organları uyarmaları ve fazla çalışan organları dizginlemeleridir. Bu sayede bedende bir istikrar oluşturarak yaşanan fizikî ve zihinsel gerilime ahenk sağlanmasını kolaylaştırırlar.

Magnezyum

Günümüzde düşük magnezyum düzeyi ve hatta magnezyum eksikliği epeyce yaygın bir sıkıntıdır. Bu da tansiyonu artırır, boyun ve sırt kaslarını sıkılaştırır ve ayrıyeten baş ağrısına da neden olabilir.

Magnezyum genel olarak kabak çekirdeği, keten tohumu, susam, badem, kaju, yer fıstığı, pazı, kabak, ıspanak, brokoli, salatalık, kereviz, şalgam, mercimek, fasulye ve nohutta bulunur.