Rusya’nın Türkiye’ye gübre ihracatı rekor kırdı. 2025’in ilk yarısında yapılan sevkiyat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 118 artarak 512 bin tona ulaştı. Böylece yalnızca altı ayda, 2024 yılının tamamındaki ihracat hacmi geride bırakıldı.
NEDEN BU KADAR ARTTI?
Uzmanlara göre bu artışta, Çin’in 2024 ortasında uygulamaya koyduğu ihracat kısıtlamaları, İran’daki ekonomik kriz ve bölgesel çatışmalar nedeniyle azalan arz etkili oldu. Ayrıca Ortadoğu’daki gerilim ve Türkiye’nin artan ihtiyaçları, Rusya’yı Ankara için başlıca tedarikçi konumuna getirdi.
OCAKTA 123 BİN TON SATIN ALDIK
Birleşmiş Milletler Comtrade verilerine göre Türkiye, 2025’in ilk altı ayında Rusya’dan 188,2 milyon dolarlık gübre ithalatı yaptı. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre 2,6 kat artış anlamına geliyor.
-2024 yılı toplam ithalatı: 124 milyon dolar
-2023 yılı toplam ithalatı: 173,5 milyon dolar
En büyük payı üre (karbamid) ve kompleks gübreler aldı. Yalnızca üre ithalatı 269 bin ton olarak gerçekleşti. En yoğun sevkiyat ise ocak ayında yapıldı; tek başına 123 bin ton gübre Türkiye’ye gönderildi.
TÜRKİYE’DE PAHALI, RUSYA’DA UCUZ
Sevkiyatların üçte ikisinden fazlası Karadeniz limanlarından gerçekleşti. Geri kalanı Baltık ve Kuzey Rusya üzerinden yapıldı. Özellikle Ust-Luga limanından haziran ayında yapılan Handysize gemi yüklemesi dikkat çekti.
Rusya’da üretimin de büyüdüğü görülüyor. Ülke içindeki gübre üretimi yıllık %7,1 artışla 15,2 milyon tona ulaştı. Ayrıca AB’nin temmuzdan itibaren uygulamaya koyduğu ek vergiler de Türkiye’ye yönelen akışı hızlandırdı.
Analistlere göre Türkiye’nin kendi üretimini artırma imkânı yüksek enerji maliyetleri nedeniyle sınırlı. 2025’in temmuz ayında doğalgaz fiyatları sanayi için %7,86, hanehalkı için ise %24,6 zamlandı. Bu durum, yerli üre üretimini pahalı hale getirerek ithalatı daha cazip kıldı.
Uzmanlar, önümüzdeki süreçte fiyat hareketleri ve Çin’in ihracat kısıtlamalarını ne ölçüde gevşeteceğinin Türkiye-Rusya arasındaki gübre ticaretinin geleceğini belirleyeceğini vurguluyor.
